Untitled Document

Vormvertekenen

Wanneer ik deze opdracht niet in de eerste klas deed, dan deed ik ´t vaak in de derde. Je wil zelf ook eens afwisselen. De les bestaat voornamelijk uit twee onderdelen; ontwerpen en uitvoeren.
De opdracht kan in zwart-wit blijven (inkt) of worden uitgewerkt met kleur (ecoline).

Materiaal
Tekenpapier 25 X 32,5 cm (minimaal 120 grs)
Liniaal, potlood (ontwerpen, opzet)
O.I.- inkt, kroontjespen, penseel (uitvoering)
Eventueel: ecoline, penseel (uitvoering), bakje water om penseel te spoelen.

Opdracht A voor leerlingen:
Neem het papier ''staand" voor je
Trek met behulp van liniaal en potlood aan de linkerkant van het blad een verticale kantlijn op 4,5 cm van de zijkant.
Trek van boven naar beneden "gegeven" horizontale lijnen op 4, 4, 4, 16 cm. (Er blijft 4½ cm over.)
Teken tussen de bovenste twee lijnen vanaf de kantlijn 4 hokjes van 4 x 4 cm. Dit is het ontwerpgedeelte.
Verdeel elk van die hokjes door middel van telkens twee symmetrische lijnen die je vanuit de hoeken of de middens trekt.

Dit moet duidelijk worden uitgelegd. Hier wordt gebruik gemaakt van de hoeken, middelpunten en evt. weer middelpunten ervan. Het zijn in ieder geval makkelijk "terug te vinden" punten.
Bij 1e klas V.O. kan je het beste eenvoudige vormen toestaan, bijvoorbeeld twee driehoeken, die in elkaar grijpen of een driehoek met een ruit. De voorbeelden, die je hierbij ziet, zijn van derde klassers. Daar ligt de lat hoger.
Verder gaat het er voornamelijk om, om de vlakken afwisselend zwart-wit te laten zijn.
Het is handig om de later met inkt zwart gemaakte vlakken vooraf met potlood aan te laten geven; een kruisje kan voldoen, het hoeft niet helemaal met potlood te worden opgevuld.
En zoals altijd met het werken met inkt is het verstandig te letten op linkshandige leerlingen.
De leerling kan voor opdracht B - in overleg met de docent - een keus maken uit de 4 ontwerpen.

Opdracht B voor leerlingen.
Construeer tussen de twee lijnen die op 16 cm van elkaar staan een vierkant van 16 x 16 cm.
Verdeel dit vierkant in kleine vierkantjes van 4 x 4 cm (klas 1).
Verdeel dit vierkant horizontaal of verticaal verdelen in 1, 2, 3, 4, 3, 2 ,1 cm (= 16 cm). Je kunt ´t ook horizontaal én verticaal doen.

Een andere mogelijkheid bestaat er uit om ´t stramien in ´t midden juist kleiner te laten zijn en dat kan alleen horizontaal of verticaal zijn of beide. Er bestaan trouwens meer mogelijkheden. Ook hier kunt u afwisselend in zwart-wit laten werken of in kleur.
In het verleden weden deze principes aan opleidingsinstituten gedoceerd onder de noemer vlakversieren. Zie bijvoorbeeld: N.J. van de Vecht: De grondslag voor het ontwerpen van vlakke versiering. Brusse, Rotterdam 1930.

Raakvlakken / bronnen
Islamitische kunst;
Escher (invloed uit de Alhambra in Granada, Spanje);
Meetkunde.